New Product

Hiển thị các bài đăng có nhãn Mongolia. Hiển thị tất cả bài đăng

Khám phá Tết tháng trắng kỳ thú của người Mông Cổ

Depplus.vn -
Tsagaan Sar - Tết Tháng trắng cổ truyền của người Mông Cổ, diễn ra gần như cùng lúc với Tết Nguyên đán của Việt Nam và mang những phong tục thú vị đậm màu sắc du mục.

Tết tháng trắng của người Mông Cổ

Nằm hoàn toàn trong lục địa ở Trung Á, phía Bắc giáp Nga và phía Nam giáp Trung Quốc, Mông Cổ là một đất nước khá rộng với diện tích 1,56 triệu km² và dân số trên 2,7 triệu người với mật độ dân cư thưa thớt. Văn hóa Mông Cổ ảnh hưởng khá nhiều từ nền văn hóa Nga và Trung Quốc. 
 
Ngày tết cổ truyền âm lịch ở Mông Cổ được gọi là tết Tsagaan Sar, hoặc tết Tháng Trắng. Đây là 1 trong 2 ngày tết quan trọng nhất và được chờ đợi nhất ở nước này (ngày tết còn lại là tết Naadam vào tháng 7). Ngày tết này được tính theo lịch Tây Tạng, diễn ra gần như trùng với thời gian người Việt Nam đón Tết Nguyên đán.
Đối với người Mông Cổ, Tsagaan Sar không chỉ là một ngày lễ cổ truyền báo hiệu kết thúc một mùa đông dài và lạnh lẽo để đón chào một mùa xuân mới, mà nó còn là thời điểm cho việc quây quần sum họp gia đình và thắt chặt những mối quan hệ trong xã hội.
 
Tsagaan Sar được dịch sang tiếng Việt là tháng trắng. Nguồn gốc của tên gọi này có thể bắt nguồn từ màu trắng của mùa đông hay từ màu trắng của thực phẩm, đặc biệt là từ sữa. Người dân nơi đây luôn nghĩ rằng màu trắng mang lại cho họ hạnh phúc và sức khỏe. Vì vậy, theo lịch Mông Cổ, tháng đầu tiên của năm được gọi là tháng trắng - một sự khởi đầu tinh khiết và sạch sẽ.
Theo tập quán, vào những ngày Tết này, mọi người cùng “rửa sạch” cả thể xác lẫn tâm hồn để đón chào một sự khởi đầu mới tốt đẹp hơn. Nghi thức trước đêm giao thừa của người Mông Cổ là rửa sạch chén bát bằng sữa ngựa - một thức uống không thể thiếu trong cuộc sống của người Mông Cổ. 
 
Đêm giao thừa được người dân Mông Cổ gọi là Bituun có nghĩa là “tối thui”, “đóng lại” bởi trong đêm này, bầu trời hoàn toàn không có ánh trăng hay sao và là thời khắc đóng lại một năm cũ. Mọi người sẽ ăn thật no vì họ tin rằng nếu không làm như vậy thì trong suốt cả năm mới sẽ bị đói. Không chỉ có vậy, cuộc sống tự do, phóng khoáng nơi miền thảo nguyên nằm ngay trong những túp lều cửa không khoá bao giờ. Ngạn ngữ Mông Cổ có câu: “Hạnh phúc là người thường xuyên có khách đến chơi, hân hoan là luôn có ngựa của khách cột trước cửa nhà”. Nhất là trong Tết, những ngôi nhà luôn bày sẵn trên bàn bánh mì, bánh gối, thịt luộc (cừu, bò) cùng dao, dĩa, chảo sữa lăn tăn sôi trên than củi; dù gia chủ đi vắng. Khách lỡ đường, cứ việc đẩy cửa ghé vào là có cái ăn. Nếu có lòng để lại một chút tiền cảm ơn, không có cũng không sao, chỉ cần để lại gì đó ra dấu "tôi đã tới ăn đồ, tôi cảm ơn". Người Mông Cổ quan niệm, nếu nhà nào không có đồ ăn, thức uống đễ sẵn như vậy cho khách đường xa thì đó là nhà vô phúc, kém cỏi.
 
Người dân cũng tập trung dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, cố gắng giải quyết hết mọi vấn đề và trả mọi khoản nợ nần. Vào tối Bituun, mọi thành viên trong gia đình đều tụ tập bên nhau để tiễn đưa năm cũ và đón giao thừa. Từ thời khắc giao thừa cho đến hết Tết, người dân Mông Cổ sẽ thắp đèn nến và hương nhang lên bàn thờ tổ tiên, bàn thờ các tộc trưởng, bộ tộc và bàn thờ Phật trong các chùa, đền, miếu cả ngày lẫn đêm.


Vào những ngày đầu năm, ở Mông Cổ còn có tục uống trà, người ta pha trà và rót ra chén đầu tiên, người lớn tuổi nhất trong gia đình sẽ cầm chén trà đầu tiên vẩy khắp 4 hướng để rửa sạch những điều xui xẻo, phiền muộn của năm cũ. Sau đó mới tiếp tục rót chén trà thứ kế tiếp cho những thành viên trong gia đình. Một số nhà còn giữ tục đón mặt trời mọc, mọi người sẽ mặc quần áo mới, nhóm lửa và chờ mặt trời. Kế đó, họ leo lên đỉnh núi, mang theo thức ăn, bắt đầu đi về hướng nào đó theo tử vi – được gọi là muruu gargakh (lễ xuất hành đầu năm). Theo người Mông cổ, vào năm mới, nếu đi lên đỉnh núi để chào đón mặt trời chắc chắn họ sẽ gặp rất nhiều may mắn quanh năm.
 
Năm mới, tất cả chọn một ngày họp lại trong nhà của người già nhất vùng, trao đổi các món quà cho nhau cầu năm mới thịnh vượng, ấm no, ngoài ra không quên "mừng tuổi" trẻ em. Sau đó, họ sẽ cùng nhau ăn các món ăn truyền thống, ví dụ như món cơm và sữa đông, cơm với nho khô, thịt cừu nướng, thịt ngựa, bánh buuz (một dạng như bánh bao), sữa ngựa lên men (Airag) hoặc rượu vodka trộn sữa. Để có món sữa ngựa lên men ngon nhất, họ sẽ cho sữa ngựa vào một túi da treo lên cao, mỗi ngày phải lắc đều nhiều lần. Rượu sữa ngựa không được quá lỏng, cũng không quá đặc, uống vào sẽ có vị chua chua của men, vị béo của sữa ngựa, lại giàu chất khoáng và vitamin tốt cho tiêu hoá, đặc biệt rượu sữa ngựa còn rất tốt cho làn da và mái tóc của chị em phụ nữ Mông Cổ. 
 
Cũng giống như ở Việt Nam, người Mông Cổ cũng có tục chúc tết. Nhưng đặc biệt khi chúc tết, các thành viên trong gia đình sẽ cầm những tấm vải dài (khadag) tựơng trưng cho lòng thương và điềm lành. Với người Mông Cổ, đàn cừu đóng vai trò vô cùng quan trọng vì đây là nguồn lương thực chính của họ. Ở xứ sở này, cừu đông hơn người. Hầu hết các món ăn ngày Tết của người Mông Cổ đều chế biến từ sữa cừu và trên mâm cỗ lúc nào cũng có thịt cừu nướng và mỳ vằn thắn. Do đó, thay vì chúc tiền của công danh, những ngày này mọi người sang lều/nhà nhau và nói câu: “Chúc đàn cừu ngày càng to béo". 
 
Ngày Tết Tsagaan Sar, người Mông Cổ không thể thiếu những hoạt động đua ngựa, bắn cung gắn liền với cuộc sống mỗi ngày của người Mông cổ. Đặc biệt không chỉ có nam giới Mông Cổ mới tham gia bắn cung, đua ngựa, mà chính phụ nữ Mông Cổ, nhờ thói quen với cuộc sống du mục mà cũng tham gia với sự thành thục và kĩ năng không thua kém phái mạnh.
 
Với thế giới đất nước Mông Cổ vẫn còn rất nhiều điều bí bẩn, từ cách sống cho đến tập tục ăn uống, văn hoá của người dân nơi đây. Nhưng sự hấp dẫn và lý thú về đất nước của những con người du mục hiếu khách vẫn luôn là niềm tò mò với những ai yêu du lịch khám phá. Có dịp ghé qua Mông Cổ vào dịp Tết tháng trắng này, hãy tranh thủ thưởng thức những món ăn truyền thống, xem đua ngựa và đừng quên thưởng thức một ly sữa ngựa lên men đặc biệt nổi tiếng nhé.
C.M.T.G (Depplus.vn/MASK)
Ảnh: Internet 
Learn more »

Món ngon gây thèm thuồng cho du khách khi đến Mông Cổ

Không chỉ khiến khách du lịch nước ngoài tò mò về thực đơn hàng ngày, cách chế biến món ăn nơi đây cũng khiến nhiều người ngỡ ngàng. 

Dê hầm đá

Nguyên liệu để làm món dê hầm đá gồm thịt dê được chia thành từng tảng nhỏ đã bỏ xương, rau củ, một chút gia vị và… đá.
Không phải loại đá nào cũng được tận dụng để nấu nướng. Người dân nơi đây chỉ chọn khoảng 20-25 hòn đá to tương đương với nắm tay, bề mặt nhẵn rồi rửa sạch, hơ nóng trong lửa suốt hàng tiếng đồng hồ. Sau khi “sơ chế” đá, người ta xếp xen kẽ đá với các tảng thịt sao cho vừa khít chiếc nồi nấu. Lớp trên cùng được lấp đầy bằng củ, gia vị và rau xanh nếu có. Ngoài tác dụng giúp món ăn chín đều, các viên đá khô khốc còn có tác dụng thấm bớt lớp mỡ ngậy của thịt dê. Khi “ra lò”, món ăn được thưởng thức bằng tay thay vì dùng dĩa để tách nhỏ.
Món ngon gây thèm thuồng cho du khách khi đến Mông Cổ
Để nấu món dê hầm đá, người dân nơi đây chỉ chọn những hòn đá to tương đương với nắm tay, bề mặt nhẵn rồi rửa sạch, hơ nóng trong lửa suốt hàng tiếng đồng hồ. Ảnh: reddit.com
Món ngon gây thèm thuồng cho du khách khi đến Mông Cổ
Món dê hầm đá hấp dẫn. Ảnh: discovermongolia

Thịt cừu nướng 

Món cừu của người Mông Cổ có nhiều cách chế biến khác nhau, nhưng nổi bật và ấn tượng hơn cả vẫn là các món nướng. Đùi cừu nướng cùng các loại rau thơm, thảo quả được xem là linh hồn của tất cả các bữa tiệc của người Mông Cổ… Hình ảnh bếp lửa cháy bập bùng giữa tiết trời giá lạnh, bao quanh là những người đàn ông, phụ nữ và cả những đứa trẻ hai má đỏ ửng lên vì rét đang cùng chờ đợi những xiên thịt cừu chín dường như đã trở thành một nét văn hóa của người dân Mông Cổ.
Món ngon gây thèm thuồng cho du khách khi đến Mông Cổ
Đùi cừu nướng cùng các loại rau thơm, thảo quả được xem là linh hồn của tất cả các bữa tiệc của người Mông Cổ. Ảnh: discovermongolia

Bánh hấp (Buuz)

Bánh hấp là loại bánh không quá xa lạ đối với du khách, song cách chế biến bánh với lớp nhân ngồn ngộn thịt của người Mông Cổ khiến không ít người tò mò. Để làm nên chiếc bánh hấp (buuz), các đầu bếp tại đây sẽ chuẩn bị nhân bánh bằng nguồn nguyên liệu sẵn có như thịt cừu hoặc bò kết hợp với hành tây, tỏi và gia vị.
Món ngon gây thèm thuồng cho du khách khi đến Mông Cổ
Bánh hấp của Mông Cổ có nhân bánh bằng nguồn nguyên liệu sẵn có như thịt cừu hoặc bò kết hợp với hành tây, tỏi và gia vị. Ảnh: roadtripmongolia.wordpress.com
Do rau xanh, củ quả ở đây khá hiếm nên nếu có điều kiện, người ta sẽ cho thêm hạt cây thì là, các loại thảo mộc của cao nguyên Mông Cổ cùng với khoai tây nghiền, bắp cải thái nhỏ vào phần nhân. Bởi nhân bánh rất nhiều nên lớp vỏ khó có thể mềm mỏng như thường thấy, mà khá dày để đảm bảo trong quá trình hấp chúng không bị bục nát.
Người Mông Cổ coi bánh hấp là món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết Tsagaan Sar. Tại đây, người ta dùng chúng với xà lách, bánh mì, rượu sữa ngựa hoặc rượu vodka.
Món ngon gây thèm thuồng cho du khách khi đến Mông Cổ
Người Mông Cổ coi bánh hấp là món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết Tsagaan Sar. Ảnh: itsdimitri.com

Aaruul

Aaruul là sữa được làm đông lại, khô hoàn toàn tự nhiên trong không khí và dưới ánh mặt trời. Điều đáng chú ý là không có giới hạn trong thời gian sử dụng món ăn này, dĩ nhiên là với điều kiện thời tiết đặc trưng của Mông Cổ thôi. Bởi độ cứng “không phải vừa đâu” của món ăn này mà các chuyên gia tin rằng, Aaruul là một trong những yếu tố “đảm bảo” cho răng chắc và khỏe mạnh của người Mông Cổ.
Món ngon gây thèm thuồng cho du khách khi đến Mông Cổ
Aaruul là sữa được làm đông lại, khô hoàn toàn tự nhiên trong không khí và dưới ánh mặt trời. Ảnh: panoramicjourneys.com
Món ngon gây thèm thuồng cho du khách khi đến Mông Cổ
Một cơ sở chuyên sản xuất Aaruul ở Mông Cổ. Ảnh: discovermongolia

Airag

Ngoài các món ăn trứ danh được chế biến từ cừu, người dân nơi đây còn tự hào về rượu sữa ngựa, còn biết đến với tên gọi Airag.
Rượu sữa ngựa được nhiều người ưa chuộng nhờ lượng vitamin và protein dồi dào. Đặc biệt để có được ly rượu sữa sóng sánh, người làm phải trải qua quá trình chế biến công phu. Cụ thể, muốn có được lượng rượu đủ dùng cho cả gia đình, người ta phải cần sữa của ít nhất 10 chú ngựa cái. Khi có được nguyên liệu, sữa được đưa vào một chiếc túi da treo trên cao. Hàng ngày, người làm phải lắc đều khoảng 1.000 lần sao cho rượu không quá lỏng, không quá đặc. Uống vào có vị chua chua của men, béo của sữa ngựa thì đạt chuẩn.
Món ngon gây thèm thuồng cho du khách khi đến Mông Cổ
Nguyên liệu sữa ngựa được đưa vào một chiếc túi da treo trên cao. Ảnh: hisitaly.com
Learn more »

Mông Cổ - Chưa dời gót đã mơ ngày trở lại...

Người Mông Cổ hiếu khách đến độ quan niệm rằng nhà nào không có đồ ăn, thức uống để sẵn cho khách đường xa thì đó là nhà vô phúc, kém cỏi
Từng lỗi hẹn với miền thảo nguyên một lần vào năm 2009, cho nên tôi háo hức lên đường, cho dù biết rõ  mùa này Mông Cổ - miền thảo nguyên không còn ngút ngàn cỏ biếc. Tuyết đã rơi. Mùa “tủ lạnh” đã sập xuống rồi…
Ngựa quý hơn vợ
Ấy vậy mà vẫn cứ tiếc hùi hụi khi mà vượt cả dặm dài đến đây mà không có cơ hội ở nhà lều, rong ruổi trên bạt ngàn thảo nguyên xanh, hay chí ít ra là ngắm vó ngựa tung trời... May mà còn được gặp gỡ những con người thú vị. Lối kể chuyện cực duyên của đại sứ Phan Đăng Đương trong bữa tiếp đoàn công tác ở đại sứ quán Việt Nam tại Mông Cổ một chiều nhiều gió đã găm ngay vào tâm trí tôi chuyện người Mông Cổ trước đây thường không ăn thịt ngựa. Nếu cùng đường, bất đắc dĩ phải ăn thịt ngựa trong trường hợp không còn gì ăn, để cứu đói, thì bao giờ người ta cũng chừa lại cái đầu và cất công mang lên đỉnh núi cao nhất để thờ! 
mong co: chua doi got da mo ngay tro lai... hinh 0Ở nông thôn, trẻ em 3 tuổi đã được cha, anh dạy cưỡi ngựa. Chục tuổi, chúng đã phi ngựa như bay. Ảnh: Internet
Dẫn chúng tôi dạo quanh phố sá thủ đô Ulaanbaatar, bà  Lkhagvasuren Badamdorj, Trưởng ban Hợp tác Quốc tế  – Đài PTTH Mông Cổ, chuyện cứ nở như ngô rang. Bà khác hẳn hình dung của tôi về phụ nữ Mông Cổ mắt nhỏ, da rám nắng mà có nét hao hao như Natasa nào đó của nước Nga hàng xóm, với làn da trắng, mắt to, mặt như trái táo chín khá là quyến rũ. Bà đố vui rằng, “Với người đàn ông Mông Cổ, thứ gì là qúy nhất”?  Chả ai đoán đúng. “ Đó là ngựa. Vợ con không phải là thứ nhất mà là ngựa! ” – Lời giải đố của Lkhagvasuren Badamdorj bung ra trong tiếng cười giòn tan.
Mông Cổ có 30 loài động vật có vú. Nhưng dân xứ này chỉ tính 5 loại phổ biến, đó là ngựa, dê, cừu, bò, lạc đà với tổng đàn 60 triệu con, trong đó ngựa có khoảng trên 2,5 triệu con. Cuộc đời du mục nơi thảo nguyên bao la, rộng lớn, đi cả ngày trời chả thấy bóng người, nên chỉ có thể  trông cậy vào người bạn đường là ngựa. Ngựa là thứ qúy nhất với người Mông Cổ, kể cũng không có gì lạ. Ngựa chở người, thồ hàng, ngựa chăn cừu, đi săn, trước đây, nó chinh chiến cực dẻo dai. Về giải trí thì môn đua ngựa cũng được dân Mông Cổ ưa chuộng nhất, rồi mới đến bắn cung, đấu vật. Với người Mông Cổ, ngựa tượng trưng cho sức mạnh, sự trung thành, sức sống mãnh liệt và may mắn. Ở nông thôn, trẻ em 3 tuổi đã được cha, anh dạy cưỡi ngựa. Chục tuổi, chúng đã phi ngựa như bay.
Giờ thì tôi đã lờ mờ cắt nghĩa được vì sao mà dạo quanh phố phường Ulaanbaatar, bắt gặp nhiều tượng người cưỡi ngựa đến vậy! Rất nhiều tư thế khác nhau. Ngựa tung vó kiêu hùng phi nước đại, đầu ngẩng cao, hai vó trước như bay lên. Ngựa cong người, chúc đầu khi bị ghìm cương. Ngựa thung thung đi bước một...Tất cả đều vô cùng sống động. Không kịp có 1 khảo sát nào, nhưng để ý thấy tượng người cưỡi ngựa phi nước đại, tung vó lao về phía trước vẫn nhiều hơn cả, gợi nhớ hình ảnh người hùng trên lưng ngựa chiến, chinh phục khát vọng bá chủ thế giới, tung hoành khắp 2 châu lục Á - Âu một thời.
Trong khi hệ thống tượng ở Ulaanbaatar chả để lại ấn tượng gì đáng kể vì nét thô vụng thì tượng ngựa lại cuốn hút tôi ngay từ ánh nhìn đầu tiên. Đẹp bất ngờ. Đẹp đến từng chi tiết nhỏ, ăm ắp thần thái. Hiển hiện nơi thành phố đang phát triển với tốc độ xây dựng chóng mặt một nền văn hóa du mục lâu đời với cuộc sống trên lưng ngựa,  làm nên nét riêng quyến rũ cho Ulaanbaatar chen chật ô tô, bụi khói, thiếu vắng cỏ hoa và cây xanh trong tiết đông xám xịt. Đó còn là tình yêu, là sự quyến luyến truyền thống du mục của người Mông Cổ chốn đô thành!
Tượng người cưỡi ngựa lớn nhất Mông Cổ
Bức tượng người cưỡi ngựa lớn nhất Mông Cổ đến thời điểm này là tượng Thành Cát Tư Hãn, được hoàn thành vào năm 2008, tại khu tượng đài mang tên Thành Cát Tư Hãn, ở tỉnh Tuv, miền Trung Mông Cổ, cách Ulaanbaatar khoảng 55 km. Khu du lịch này đang xây dựng, hiện mới xong  phần toà tháp, trên cùng đặt bức tượng Thành Cát Tư Hãn cưỡi trên lưng ngựa chiến bằng thép sáng loáng, cao 40m, nặng 250 tấn. Nơi đây, tương truyền, Thành Cát Tư Hãn đã vứt roi vàng, giã từ đời chinh phạt. Bởi thế, tượng vị hoàng đế oai phong, tay cầm roi vàng được tạc trong thế cưỡi ngựa, nhưng là ngựa dừng chân, cúi đầu suy tư...Dựng tượng Thành Cát Tư Hãn tại nơi này, trong tư thế này là cách người Mông Cổ thêm 1 lần tôn vinh vị anh hùng vĩ đại của dân tộc mình.
mong co: chua doi got da mo ngay tro lai... hinh 1
Bức tượng người cưỡi ngựa lớn nhất Mông Cổ đến thời điểm này là tượng Thành Cát Tư Hãn, được hoàn thành vào năm 2008
Trong toà tháp có bảo tàng tư nhân của ông Tsojnin Boldog, trưng bày hơn 1 nghìn hiện vật bằng đồng liên quan đến  đế chế Mông Cổ hùng mạnh thế kỷ 13, đặc biệt là vũ khí, áo giáp và đồ đồng chạm khắc vô cùng tinh xảo. Những hiện vật này, chủ nhân của nó sưu tầm trong 20 năm trên khắp đất nước Mông Cổ.
Gây ấn tượng mạnh còn là chiếc giầy truyền thống của Mông Cổ cao 9m, dài 6 m, nặng tới 3 tấn làm từ 225 mảnh da bò ghép lại được trưng bầy ngay tầng 1 của toà tháp. Giầy của Thành Cát Tư Hãn cũng được thiết kế giống y chang vậy. Quần thể tượng đài đang tiếp tục được xây dựng đến năm 2015 trên một khuôn viên rộng 100 ha. Có rất nhiều tượng kỵ sĩ cưỡi ngựa. Solongo, cô bạn đồng nghiệp ở Đài PTTH Mông Cổ nói với tôi “nếu muốn, chỉ cần bỏ ra 10 nghìn đô la, thì  gương mặt kị sỹ cưỡi ngựa kia sẽ là gương mặt của bạn”. Quả là một hình thức “xã hội hoá”, thu hút vốn xây dựng khu du lịch khá độc đáo!
Làm sẵn bánh, thịt để thết khách không mời…
Muốn xem người ấy yêu mảnh đất mình đang sinh sống đến độ nào, chỉ cần nghe họ nói về xứ đó. Chuyện về Mông Cổ, có cảm tưởng rằng, khó có ai kể hay hơn đại sứ Phan Đăng Đương. Bởi ông là người yêu Mông Cổ đến từng hơi thở. Người nghe vừa có được thông tin, lại vừa được truyền cảm hứng yêu say 1 vùng đất lần đầu đặt chân. Nghe để rồi tiếc. Giá như được 1 lần “ba cùng” với đời du mục. Cái cảm giác đã mơ ngày trở lại dù chưa dời gót cứ xâm chiếm lấy tôi khi nghe ông kể về cuộc sống tự do, phóng khoáng nơi miền thảo nguyên kỳ thú. Chồn chân, mỏi gối thì đã có những ngôi nhà lều như dấu chấm rơi trên đồng cỏ xanh! Cửa không khoá bao giờ. Gia chủ đi vắng cũng chỉ có móc cài đơn sơ. Ngạn ngữ Mông Cổ có câu: “Hạnh phúc là người thường xuyên có khách đến chơi, hân hoan là luôn có ngựa của khách cột trước cửa nhà”. Về độ quý khách mà nói, chắc người Mông Cổ hiếu khách nhất thế giới! Ngôi nhà ấy, khách đường xa, bất kỳ ai cũng có thể mở cửa mà vào tự nhiên, dù chủ nhà đi vắng! Và đã bày sẵn trên bàn bánh mì, bánh gối, thịt luộc (cừu, bò) cùng dao, dĩa. Một chảo sữa lăn tăn sôi trên than củi. Để làm gì? Để khách lỡ độ đường, ghé vào có cái ăn. Người Mông Cổ quan niệm, nếu nhà nào không có đồ ăn, thức uống đễ sẵn như vậy cho khách đường xa thì đó là nhà vô phúc, kém cỏi.
mong co: chua doi got da mo ngay tro lai... hinh 2Người Mông Cổ bày sẵn trên bàn bánh mì, bánh gối, thịt luộc (cừu, bò) cùng dao, dĩa, một chảo sữa lăn tăn sôi trên than củi để khách lỡ độ đường, ghé vào có cái ăn
Khách đến, đói cứ ăn. Khát cứ uống. No say thì thôi. Vô tư. Không phải khách sáo, so đo gì. Ăn xong, nếu có tiền, có thể để lại  một ít tiền, mang tính chất tượng trưng. Để báo cho chủ nhà rằng, chúng tôi đã ghé thăm, đã ăn, uống, chúng tôi cám ơn ông bà. Không có tiền thì thôi, chả sao cả. Chỉ cần để lại 1 cái gì đó chứng tỏ rằng, “chúng tôi đã đến đây, đã thưởng thức món ăn”.
Nếu gia chủ có nhà, có thứ gì ngon, người ta mang ra hết thết khách với một niềm yêu chân thành. Truyền thống hiếu khách ấy của người Mông Cổ đến nay, vẫn vậy. Đãi khách, cừu nướng nguyên cả con. Rượu sữa ngựa cả chum, uống bằng bát. Thuở trước, ở vùng nông thôn, khách là đàn ông đến nhà, nếu có ý quyến luyến cô con gái chủ nhà, và nếu nàng cũng tỏ niềm yêu thích thì bố mẹ cô sẵn lòng “bố trí” cho ngủ chung.
mong co: chua doi got da mo ngay tro lai... hinh 3Nếu gia chủ có nhà, có thứ gì ngon, người ta mang ra hết thết khách với một niềm yêu chân thành
Ngày thứ bảy, ông Batbayar Yondonsambuu, Phó Tổng giám đốc Đài PTTH Mông Cổ mời chúng tôi đến nhà dùng bữa trưa. Ai cũng vui, ngỡ ngàng. Khía cạnh ngoại giao, sự vụ thì chủ - khách đã đãi đằng nhau ở nhà hàng sang trọng rồi! Phải quý mến nhau lắm mới mời đến nhà ăn cơm! Bà vợ trẻ bưng ra đĩa bánh hấp bốc khói thơm ngậy, bánh buuz, làm bằng bột mì, cỡ bằng quả quýt, nhân thịt cừu, ướp hành, tỏi, tiêu, túm xoắn lại trên đỉnh thành hình bông hoa. Có khách quý, người Mông Cổ mới làm món bánh truyền thống này.

mong co: chua doi got da mo ngay tro lai... hinh 4Các nhà báo VOV làm khách mời tại nhà riêng của Phó Tổng giám đốc Đài PTTH Mông Cổ
Bánh buuz cũng không thể thiếu trong ngày Tết Tsagaan Sar của họ như thể món bánh chưng dịp tết Nguyên đán của ta vậy. Vừa khen bánh thơm ngon, bà Lkhagvasuren Badamdorj  Trưởng ban Hợp tác Quốc tế  – Đài PTTH Mông Cổ vừa  than bằng 1 giọng điệu hài hước: “Ngày Tết, tôi không khác gì một con robot, đứng chồn chân làm khoảng 1.500 bánh này để đãi khách”. Bánh hấp lên, hoặc rán giòn. Hình thù cũng đủ loại, hình bông hoa, hình mặt trăng...tùy vào đôi tay khéo của những người phụ nữ.
Được làm khách quý quả là hạnh phúc âm ỉ của kẻ tha hương./.
Minh Huệ/VOV4

Learn more »